W dniu 27 lutego br.
Klub Radnych PiS w bytomskiej Radzie Miejskiej zwrócił się do Wojewody
Śląskiego Jarosława Wieczorka z
wnioskiem o ustanowienie w Bytomiu ulicy imienia Wiktora Maksa. Jak właśnie się
dowiedzieliśmy, Wojewoda Śląski przychylił się do prośby radnych PiS i w dniu wczorajszym
podpisał zarządzenie zastępcze zmieniające nazwę ulicy Dywizji
Kościuszkowskiej na ulicę Wiktora Maksa.
Prawo i Sprawiedliwość
w Bytomiu z uznaniem przyjmuje decyzję Wojewody Śląskiego, przywracającą
pamięci bytomian tę zasłużoną dla Szombierek i naszego miasta postać.
W podpisanym przez
przewodniczącego Klubu Radnych PiS Alfreda Pyrka piśmie do Wojewody czytamy:
W związku z
koniecznością dostosowania nazw ulic do wymogów ustawy z 1 kwietnia 2016 roku o
zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy
budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publ, w imieniu Klubu
Sprawiedliwości w Bytomiu zwracam się z poniższym wnioskiem.
W świetle informacji
przygotowanych przez Instytut Pamięci Narodowej zmianie ulec powinna między
innymi nazwa ulicy Dywizji Kościuszkowskiej. Jak wskazuje IPN:
1
Dywizja Piechoty (im. T. Kościuszki) - związek taktyczny zorganizowany przez
władze Związku Sowieckiego wbrew władzom państwowym Rzeczypospolitej Polskiej w
1943 roku. Władze Rzeczypospolitej Polskiej nazywały tę i kolejne tego typu
jednostki formacjami powołanymi do życia przez Rząd Sowiecki pod polską nazwą,
oddzielając polityczny wymiar ich wykorzystania przez Stalina od zrozumienia
dla losu szeregowych żołnierzy, którym Sowieci uniemożliwili rekrutację do Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. (...) Na czele 1 DP J. Stalin postawił
Zygmunta Berlinga - zdegradowanego dezertera z Wojska Polskiego, który w ramach
wewnętrznych decyzji władz ZSRS został mianowany w sowieckich siłach zbrojnych
na stopień generalski. (...) Polityczny nadzór nad 1 DP formalnie sprawował
utworzony na polecenie Stalina Związek Patriotów Polskich z Wandą Wasilewską
(członkinią Rady Najwyższej ZSRS) na czele. 15 lipca 1943 roku żołnierze
dywizji złożyli przysięgę, w której umieszczono słowa o dochowaniu wierności
Związkowi Sowieckiemu i braterstwie broni z Armią Czerwoną. (...) Szeregowi
żołnierze nie mieli wpływu na oblicze polityczne tych jednostek, na kształt
prowadzonej przez aparat polityczno-wychowawczy indoktrynacji ani też na sposób
wykorzystania tej jednostki w propagandzie komunistów i w polityce
międzynarodowej Związku Sowieckiego.
Biorąc pod uwagę
powyższe, Klub Radnych PiS w Bytomiu zwraca się z wnioskiem, aby podejmując
decyzję o zmianie nazwy ulicy Dywizji Kościuszkowskiej, położonej w Bytomiu-
Szombierkach, nadał Pan tej ulicy nazwę Wiktora Maksa.
Wiktor Maks był
współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Sportowego „Poniatowski” -
protoplasty GKS „Szombierki” Bytom.
Polskie Towarzystwo
Sportowe „Poniatowski” zostało utworzone w listopadzie 1919 roku w
Szombierkach. Spotkanie założycielskie nowego klubu, którego fakt przyjęto za
datę narodzin Towarzystwa, miało miejsce w położonym przy dzisiejszej ulicy
Aleksandra Puszkina1 mieszkaniu Wiktora Maksa, znanego wówczas lokalnego
działacza sportowego. Celem nowo utworzonego klubu było skupienie
polskojęzycznej młodzieży zamieszkałej na terenie Szombierek. Sekcją wiodącą
miała być sekcja piłki nożnej, dyscypliny sportowej coraz bardziej popularnej
na Górnym Śląsku.
21 lutego 1920 roku w
restauracji położonej przy dzisiejszej ulicy Wincentego Witosa w Szombierkach
odbyło się oficjalne zebranie założycielskie nowego klubu. Walne zgromadzenie
członków zatwierdziło istniejące już Towarzystwo Sportowe „Poniatowski” jako
organizację sportową. Pierwszym prezesem nowego klubu wybrany został Wiktor
Maks. Nadanie klubowi imienia księcia Józefa Poniatowskiego nie było
przypadkowe. Generał i Naczelny Wódz Księstwa Warszawskiego był bowiem symbolem
walki, męstwa i wolności.
Wiktor Maks był ściśle
związany z Polskim Komitetem Plebiscytowym, którego siedziba mieściła się w
Bytomiu, w Hotelu „Lomnitz”. PKB, wspierając polski klub przekazał mu, na
osobistą prośbę Wiktora Maksa, stroje sportowe i inne akcesoria piłkarskie
potrzebne do funkcjonowania nowego klubu. W budzącym największe wówczas emocje
w Bytomiu meczu, rozegranym w roku 1921 pomiędzy „Polonią” Bytom a
„Poniatowskim” Szombierki, piłkarze klubu Wiktora Maksa wystąpili ubrani w
koszulki w biało-czerwone pasy i spodenki białe z czerwonymi lampasami. Było to
nawiązanie do polskich barw narodowych.
Wiktor Maks to dzisiaj
postać całkowicie zapomniana. Wszystkie dostępne publikacje wspominają o nim
zdawkowo, pomimo iż w historii Bytomia, a zwłaszcza Szombierek, zapisał
znaczącą i chlubną kartę.
Informuję jednocześnie,
iż taka propozycja została skonsultowana z mieszkańcami Szombierek, a także
działaczami i kibicami piłkarskimi z naszego miasta.
Z poważaniem
Alfred Pyrk
Przewodniczący Klubu
Radnych PiS w Bytomiu
